2024_GR_00010 - Advies openbaar onderzoek Watergevoelige openruimtegebieden - beslissing

Op 24 mei 2018 heeft de Coördinatiecommissie Integraal Waterbeleid (CIW) advies gevraagd over het voornemen tot voorlopige aanduiding van het gebied als watergevoelig openruimtegebied.

Het advies van het college van burgemeester en schepenen van Halen werd gegeven op 25 juni 2018.

Het plavoornemen is onderworpen aan een milieubeoordeling. De kennisgeving voor het plan-MER werd door de Dienst MER volledig verklaard op 9 juli 2018. De richtlijnen voor het voorliggende MER werde, door het kenniscentrum MER van het Vlaams Departement Omgeving betekend op 25 oktober 2018.

Het planvoornemen is onderworpen aan de watertoets, die deel uitmaakt van de milieubeoordeling.

Het planvoornemen is onderworpen aan een verscherpte natuurtoets die deel uitmaakt van de milieubeoordeling. Voor het planvoornemen is geen passende beoordeling vereist.

Het planvoornemen is onderworpen aan een Ruimtelijke Veiligheidstoets (RVR). Het team VR van het Departement heeft in haar standpunt van 27 juli 2023 aangegeven dat he opstellen van een RVR niet vereist is.

Op 6 oktober 2023 keurde de Vlaamse Regering de voorlopige aanduiding goed van 14 watergevoelige openruimtegebieden in de provincie Limburg. Hierbij werd voor Halen ‘Bloemendaal-Halensbroek’ geselecteerd.  Het aan te duiden gebied is volledig onbebouwd. Het bestaat uit vier niet-ontwikkelde delen van eenzelfde woonuitbreidingsgebied. Het overgrote deel van de gronden is in gebruik voor landbouwactiviteiten (grasland, akker, fruitteelt) of is bebost. Het gebied is volgens het gewestplan gelegen in woonuitbreidingsgebied. Verder bebouwen van gebieden met een waterproblematiek kan leiden tot grotere overstromingsrisico's op andere plaatsen. De procedure om WORG's aan te duiden is daarom ingeschreven in de Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening, om de belangen van het watersysteem te beschermen. Daarbij zijn de stedenbouwkundige voorschriften bepaald die garanderen dat het gebied onbebouwd kan blijven en kan functioneren als onderdeel van het watersysteem. 

De aanduiding als watergevoelig openruimtegebied brengt bouwbeperkingen met zich mee, zoals omschreven in artikel 5.6.8, §3 van de VCRO.

§ 3. Binnen de aangeduide watergevoelige openruimtegebieden zijn waterbeheer, natuurbehoud, bosbouw, landschapszorg, landbouw en recreatie nevengeschikte functies.

Voor zover de ruimtelijk-ecologische draagkracht en de waterbeheersfunctie van het gebied niet worden overschreden, zijn alleen de volgende handelingen die nodig of nuttig zijn voor de functies, vermeld in het eerste lid, toegelaten:

1° het aanbrengen van kleinschalige infrastructuur, gericht op de sociale, educatieve of recreatieve functie van het gebied, waaronder sanitaire gebouwen of schuilplaatsen van één bouwlaag met een oppervlakte van ten hoogste 100 mØ, met uitsluiting van elke verblijfsaccommodatie;

2° het aanleggen, herstellen, heraanleggen of verplaatsen van openbare wegen en nutsleidingen. Openbare wegen en nutsleidingen kunnen aangelegd of verplaatst worden voor zover dat noodzakelijk is voor de kwaliteit van het leefmilieu, het beheer van het landschap, het herstel en de ontwikkeling van de natuur en het natuurlijk milieu, de openbare veiligheid of de volksgezondheid;

3° het aanbrengen van kleinschalige infrastructuur, gericht op het gebruik van het gebied voor landbouw of hobbylandbouw;

4° handelingen die nodig of nuttig zijn om overstromingen te beheersen of om wateroverlast buiten de natuurlijke overstromingsgebieden te voorkomen;

5° handelingen voor natuurbehoud en landschapszorg.

 De mogelijkheden om af te wijken van stedenbouwkundige voorschriften of om rekening te houden met ontwerpen van stedenbouwkundige voorschriften, vermeld in titel IV, hoofdstuk 4, zijn van overeenkomstige toepassing in de aldus aangeduide gebieden.

Het besluit tot opname van deze zone tot WORG-geied is gebaseerd op volgende motieven:

• Het gebied ‘Bloemendaal-Halensbroek’ maakt deel uit van het Demerbekken en ligt in de nabijheid van de Gete en de Velpe, waterlopen van 1^ste categorie. Tussen de Gete en het gebied loopt de Holakenbeek – Holakengracht. Dit is een gracht van algemeen belang.
• Het gebied ‘Bloemendaal-Halensbroek’ heeft een oppervlakte va 8.7 ha en s volledig onbebouwd. Het bestaat uit 4 niet-ontwikkelde delen van eenzelfde woonuitbreidingsgebied. Het overgrote deel van de gronden is in gebruik voor landbouwactiviteiten (grasland, akker, fruitteelt) of is bebost.
• Het gebied is volgens het gewestplan Hasslt-Genk gelegen in een bestemming die bebouwing mogelijk maakt, met name woonuitbreidingsgebied
• Het gebied werd op 11 maart 2015 door de Algemene Bekkenvergadering Demerbekken als signaalgebied aangeduid omwille van de gekende overstromingsproblematiek. 
• De Vlaamse Regering keurde op 31 maart 2017 het ontwikkelingsperspectief goed voor het signaalgebied ‘Bloemendaal-Halensbroek’ om het waterbergend vermogen van het gebied te kunnen behouden. 
• Het fluviaal model (watertoetskaart) toont een kleine kans op overstromingen. Het pluviale model (watertoetskaarten) toont dat er in het gebied middelgrote kansen zijn op overstromingen. 
• Vrijwaring van het gebied voor verder bebouwing is aangewezen en ondersteunt de uitvoering van acties uit het stroomgebiedbeheerplan 2022- 2027 ter realisatie van bijkomende waterberging. 
• Er bestaat een conflict tussen de verdere realisatie van de bestemming en de belangen van het watersysteem. 
• Voor het gebied en de omgeving is er geen ruimtelijk uitvoeringsplan in opmaak noch voorzien op korte termijn. Om het gebied voor verdere bebouwing te vrijwaren, is een aanduiding als watergevoelig openruimtegebied in uitvoering van de Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening aangewezen.
• De aanduiding van watergevoelige openruimtegebieden vrijwaart overstromingsgebieden en ondersteunt hiermee de doelstelling van het Structuurplan Vlaanderen om het fysisch systeem structurerend te maken. 
• De aanduiding als watergevoelig openruimtegebied is in overeenstemming met het ruimtelijk principe in het ruimtelijk structuurplan Vlaanderen om het fysisch systeem te beschouwen als ruimtelijk structurerend. Ruimtelijk structurerend betekent dat de huidige, intrinsieke kenmerken van het bestaand fysisch systeem het richtinggevend kader zijn voor de ruimtelijke ontwikkeling van de structuurbepalende functies natuur, bos, landbouw en wonen en werken. Het gebied ‘Halen Bloemendaal-Halensbroek’ wordt door de aanduiding als watergevoelig openruimtegebied gevrijwaard van bebouwing en kan verder ontwikkelen op basis van de fysische karakteristieken als waterrijk gebied. 
• Het planvoornemen is onderworpen aan een milieubeoordeling. Er worden geen significante negatieve effecten op de leefomgeving verwacht. In het ontwerp van plan-MER worden geen milderende maatregelen noodzakelijk geacht. Het ontwerp plan-MER werd tevens ter inzage gelegd in dit openbaar onderzoek. 
• In het gebied is geen beschermd erfgoed aanwezig. Uit de milieubeoordeling blijkt dat er geen significante effecten te verwachten zijn voor het aspect landschap, onroerend erfgoed en archeologie. 
• Rekening houdend met de kenmerken van het plan, de omgeving en de uitgevoerde analyse kan geoordeeld worden dat het plan geen risico inhoudt op het veroorzaken van significant negatieve effecten op de aanwezige Habitat- en Vogelrichtlijngebieden of Bijlage III soorten van het Natuurdecreet. Voor de voorliggende aanduiding moet geen passende beoordeling worden opgemaakt. Een verscherpte natuurtoets is niet vereist. 
• Er bevinden zich geen bestaande Seveso-inrichtingen in of nabij het gebied. De inplanting van nieuwe Seveso-inrichtingen is volgens de voorziene stedenbouwkundige voorschriften uitgesloten. Het opstellen van een RVR is niet vereist. Die beoordeling blijkt uit de RVR-toets van 27 juli 2023.

De Vlaamse minister, bevoegd voor Omgeving, verzocht stad Halen het openbaar onderzoek te organiseren, lopende van 5 december 2023 tot en met 2 februari 2024. De Vlaamse overheid voorzag een individuele kennisgeving aan de eigenaars van percelen die geheel of gedeeltelijk binnen deze voorlopige aanduiding liggen.

Het besluit van 15 juni 2018 bepaalt dat de voorlopige aanduiding tijdens het openbaar onderzoek kan geraadpleegd worden via de website van de CIW, via de website van het departement Omgeving en bij de betrokken gemeenten.

Binnen de voorlopige aanduiding van het WORG-gebied zijn geen niet-vervallen verkavelingen van toepassing.

Het gemeentelijk ruimtelijk structuurplan Halen duidt deze zones aan alsH-WU3 en H-WU4, met onderstaande toelichting:

Dit besluit heeft geen directe impact op de gemeentelijke begroting; de kosten verbonden aan de opmaak van het ruimtelijk planningsinitiatief worden gedragen door de opdrachthoudende overheid.

Gelet op het decreet lokaal bestuur art. 56;

Gelet op het decreet lokaal bestuur, inzonderheid artikel 40 aangaande de bevoegdheid van de

gemeenteraad.

Gelet op het Decreet van 25 april 2014 betreffende de omgevingsvergunning

Besluit van de Vlaamse Regering van 27 november 2015 tot uitvoering van het decreet van 25 april

2014 betreffende de omgevingsvergunning

Gelet op de Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening